کدر شدن آب استخر

شفاف بودن یا کدر شدن آب استخر ، موضوعی نیست که صرفا با شکل ظاهری آن در ارتباط باشد، بلکه برای حفظ ایمنی و سلامت شناگران و همچنین حفاظت از تأسیسات و تجهیزات استخر، بسیار حائز اهمیت است.

رنگ و درجه‌ی کدورت آب، به میزان pH، املاح گوناگون موجود در آب و تعادل شیمیایی آب مربوط می‌باشد. به علاوه، وجود هر نوع آلودگی و حضور باکتری‌ها، جلبک‌ها و موارد مشابه، به طور مستقیم در رنگ و میزان شفافیت آب تأثیر دارند. بسیار واضح است که موارد فوق، به طور مستقیم و غیرمستقیم با سلامت افراد و طول عمر تأسیسات و تجهیزات استخر در ارتباط می‌باشند.

در صورت شفاف بودن آب استخر، نجات غریقان و سایر افراد می‌توانند تمام نقاط استخر را به وضوح مشاهده کنند و در هنگام غرق شدن شناگران، گم شدن اشیاء یا وقوع هر حادثه‌ی دیگر، به راحتی از مشکل باخبر شده و آن را برطرف نمایند.

با توجه به نکات فوق، شفافیت آب، به ویژه در استخرهای عمومی، امری ضروری و با اهمیت است و در مقابل نیز کدر شدن آب استخر، علاوه بر ایجاد مشکلات متعدد، می‌تواند خود نشانگر وجود برخی ایرادات و مشکلات دیگری باشد.

در ادامه ی مطلب، به دلایل کدورت آب استخر و چگونگی رفع آن می‌پردازیم.

علت کدر شدن آب استخر

اگر بخواهیم علت کدر شدن آب استخر را به سه دسته اصلی تقسیم کنیم، این سه دسته شامل عوامل محیطی، عوامل فیزیکی و عوامل شیمیایی می‌شوند. که در این قسمت هر کدام از آن‌ها را به‌صورت جداگانه بررسی می‌نماییم.

عوامل محیطی

به طور کلی، کدورت آب در استخرهای روباز، بیشتر رخ می‌دهد. به خصوص استخرهایی که در باغ یا حیاط خانه‌ها قرار گرفته‌اند. علت آن نیز عوامل محیطی متعددی است که از راه‌های گوناگون به ایجاد آلودگی در آب استخر منجر می‌شوند. آلودگی هوا، دوده، گرد و خاک، جلبک‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها، ورود ذرات معلق گیاهان به آب، فضولات پرندگان، گل و لای، ورود ذرات حمل شده توسط توفان و باران به آب استخر و دیگر موارد این‌چنینی، علاوه بر ایجاد آلودگی در آب، سبب تغییر رنگ و کدر شدن آب استخر می‌شوند. البته لازم به ذکر است که گاهی به علت وجود سایبان‌ها و یا انعکاس تصویر درختان و گیاهان انبوه، رنگ آب، کمی تیره به نظر می‌رسد که این مورد، با پاکیزگی و آلودگی آن ارتباطی ندارد!

در برخی موارد نیز شناگران از مواد و لوازم آرایشی و بهداشتی گوناگون استفاده می‌کنند که با ورود به استخر، تمامی این‌ها در آب حل شده و سبب کدر شدن آن می‌شود. مسلم است که هرچه تعداد شناگران بیشتر باشد، میزان تغییر رنگ آب و شدت آلودگی آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

عوامل شیمیایی

رنگ و میزان شفافیت آب، به طور گسترده با عوامل شیمیایی در ارتباط است. وجود حجم زیادی از املاح و مواد معدنی و یا به عبارت دیگر سختی آب، سبب کدر شدن آب استخر و همچنین ایجاد خسارت‌هایی برای تأسیسات و تجهیزات استخر خواهد شد. در این صورت احتمال دارد که هر از گاهی، مقداری از این مواد محلول، به صورت رسوباتی در دیواره‌های استخر و یا قسمت‌هایی از لوله‌ها و سیستم تصفیه‌ی آب، ظاهر شوند. به علاوه، افزایش میزان برخی از این املاح، می‌تواند برای سلامت شناگران نوعی تهدید محسوب گردد. جهت اطلاع از میزان استاندارد سختی آب استخر و روش‌های مؤثر کاهش و افزایش آن، مقاله مربوط به سختی آب را مطالعه نمایید.

نامتعادل بودن pH آب و قلیایی بودن آن نیز به ایجاد کدورت منجر می‌شود. لازم به ذکر است که این عامل، با میزان انحلال عناصر شیمیایی گوناگون در آب، مرتبط می‌باشد. به عنوان مثال اگر pH آب زیاد باشد، کلر به سختی در آن حل می‌شود و نمی‌تواند در فرایند تصفیه‌ی آب موثر واقع گردد. از سوی دیگر با کاهش pH ، کلر بسیار واکنش‌پذیر شده و به کلرامین تبدیل می‌شود. اسیدی بودن آب استخر، سبب افزایش قدرت خورندگی و آسیب رسیدن به تجهیزات استخر خواهد شد. به علاوه، نامتعادل بودن میزان pH آب، به ایجاد سوزش چشم و مشکلات متعدد دیگر برای شناگران منجر می‌شود.

عامل دیگری که بر میزان شفافیت آب اثر می‌گذارد، دمای آن است. این نکته را به خاطر بسپارید که اغلب در فصل تابستان، کدورت آب بیشتر می‌شود و آب استخرها شیری رنگ به نظر می‌رسد. هرچه دمای آب افزایش پیدا کند، میزان حلالیت کلسیم در آن، کاهش می‌یابد و در نتیجه، لایه ای از کربنات کلسیم یا آهک بر روی آب تشکیل می‌شود و بر ظاهر آن تأثیر منفی می‌گذارد.

کمبود و یا عدم استفاده از عناصر و ترکیباتی که از خاصیت ضدعفونی‌کنندگی برخوردارند و میکروارگانیسم‌ها را از آب استخر حذف می‌نمایند، در میزان کدری آب استخر اثر گذاشته و از شفافیت آن می‌کاهد. از شایع‌ترین دلایل کدر شدن آب استخر، می‌توان به کاهش میزان کلر آزاد و افزایش مقدار کلر ترکیبی یا کلرامین در آب، اشاره کرد. کلر آزاد برای حذف باکتری‌ها، میکروب‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها، کنترل بو و طعم آب و در نهایت، پاکسازی آب استخر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما کلر ترکیبی از این قابلیت برخوردار نمی‌باشد و در نتیجه، با تبدیل کلر آزاد به کلرامین، وظایف مربوطه به خوبی انجام نخواهد گرفت.

استفاده‌ی بی‌رویه از سیانوریک اسید و وجود مقادیری از آمونیاک نیز می‌تواند کدورت آب را در پی داشته باشد. برخی باکتری‌ها، سیانوریک اسید را به آمونیاک تبدیل می‌کنند که در نتیجه‌ی این عمل از میزان شفافیت آب کاسته خواهد شد.

عوامل فیزیکی

گاهی کدورت آب استخر به عملکرد نامناسب تأسیسات مکانیکی و تجهیزات استخر بازمی‌گردد؛ به عنوان مثال، خرابی پمپ استخر و کاهش زمان فعالیت آن، به کدر شدن آب استخر منجر خواهد شد. در حالت عادی، پمپ‌های استخر بین 8 تا 12 ساعت فعالیت می‌کنند و اگر این میزان به کمتر از 8 ساعت برسد، به تدریح از شفافیت آب استخر کاسته خواهد شد.

بسیاری از این تجهیزات با گذشت زمان کارایی خود را از دست می‌دهند. به عنوان مثال فیلتر شنی، به تدریج از ذرات معلق پر می‌گردد و منفذ بین سیلیس‌ها بسته می‌شود. در نتیجه، نرخ جا به جایی نیز کاهش یافته و آب استخر، رفته رفته کدر خواهد شد. به علاوه‌ی فیلتر شنی استخر، احتمال استهلاک و ایجاد فرسودگی در سایر تجهیزات مربوطه نیز همواره مطرح می‌باشد.

گاهی اوقات به علت ایجاد اختلال در کارکرد سرریز اسکیمر، مقداری هوا وارد پمپ می‌شود. برخی مواقع نیز اندازه پمپ به نسبت فیلتر شنی، بسیار زیاد است و این عدم تناسب فعالیت سیستم را با مشکل مواجه می‌سازد.

دلایل دیگری چون خرابی شیر بک واش، ایجاد گرفتگی در مسیر لوله‌ها، شکستگی پره‌ها و صافی پمپ یا نقص فنی برخی دستگاه‌های مورد استفاده نیز می‌توانند به کاهش شفافیت آب منجر شود.

رفع کدری آب استخر

از آنجایی که کدر شدن آب استخر می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، برای رفع کدری آب استخر ابتدا لازم است که از طریق بررسی دقیق و یا انجام آزمایش‌های مربوطه مانند سختی سنجی و اندازه‌گیری pH آب، علت وقوع مشکل شناسایی شده و متناسب با آن، راهکاری مناسب برای از بین بردن کدورت آب، در نظر گرفته شود.

رفع سختی آب : اگر آب استخر به دلیل افزایش درجه ی سختی و وجود املاح معدنی گوناگون شفافیت خود را از دست داده باشد، از طریق شیوه‌هایی چون جایگزینی مقداری از حجم آب با آب نرم، می‌توان میزان وجود این املاح را تنظیم نمود. به علاوه، استفاده از کرکینه ساز (Flocculant) نیز می‌تواند در جذب مقداری از کلسیم آب و کاهش سختی آن موثر واقع شود.

کاهش میزان pH آب : با توجه به مطالبی که پیشتر در خصوص تبعات منفی قلیایی بودن آب استخر ذکر نمودیم، واضح است که در صورت بالا بودن بیش از حد pH آب، باید راهکارهایی را برای کاهش آن اعمال کرد. در این خصوص بسیاری از افراد از محصولات شیمیایی گوناگون از جمله انواع اسیدها استفاده می‌نمایند. جهت اطلاع از میزان استاندارد pH آب استخر و روش‌های استاندارد و اصولی تنظیم پی اچ، پیشنهاد می‌شود به مقاله مربوط به pH آب سری بزنید؛ در این مقاله تمامی روش‌های کاهش و افزایش پی اچ آب استخر ذکر شده است.

تنظیم میزان کلر ترکیبی و کلر آزاد : در صورت عدم تعادل این دو ماده، انجام شوک کلر برای استخر ضروری می‌باشد. در پی این امر، میزان کلر آزاد به درستی تنظیم شده و آلودگی ها و میکروارگانیسم‌های موجود در آب، حذف می‌شوند. البته این عمل می‌تواند سبب ایجاد کدورت موقتی آب شود، هرچند که به سادگی نیز مرتفع خواهد شد.

استفاده از زلال‌ساز آب استخر : زلال‌ساز ماده‌ای است که با پیوند دادن ذرات کوچک موجود در آب و تشکیل ذرات بزرگتر، به حذف آسانتر آن‌ها توسط فیلتر کمک می‌کند و در نتیجه، کارایی آن و میزان شفافیت آب را افزایش می‌دهد.

استفاده از لخته‌ساز استخر : این ماده که عملکرد آن به زلال‌ساز شباهت دارد، به انعقاد و ته‌نشین شدن ذرات و جلبک‌های موجود در آب کمک می‌کند. در نتیجه‌ی این عمل، ذرات اضافی به سادگی مکش شده و از آب حذف می‌شوند. برای استفاده از این ماده، لازم است که ابتدا آن را در مقدار مشخصی از آب حل نمایید و سپس محلول را به آب استخر بیفزایید. ضروری است که فیلتر شنی می‌بایست به مدت 48 ساعت خاموش باشد و پس از جداسازی ذرات اضافی، از طریق مکش دستی، ناخالصی‌های مذکور به طور کلی حذف گردند.

تمیز کردن کف و دیواره‌های استخر : جدای از تأثیر عوامل شیمیایی، توجه به پاکیزگی فضای استخر، در حفظ شفافیت آب، بسیار موثر می‌باشد. لازم است که هر چند وقت یک بار، برای پاکسازی کف و دیواره‌های استخر با روش صحیح و اصولی اقدام نمایید. در صورتی که استخر مورد نظر روباز یا واقع در باغ است، ضروری است که هر از گاهی برگ‌ها، خس و خاشاک، گرد و خاک و سایر موارد مشابه را از درون استخر جمع آوری نمایید.

سرویس کردن تجهیزات تصفیه‌ی آب : همان طور که پیشتر گفته شد، تجهیزات تصفیه آب استخر با گذشت زمان، به دلایل متعددی فرسایش یافته و کارایی خود را از دست می‌دهند. در نتیجه بهتر است هر چند وقت یک بار، عملکرد و سلامت آن‌ها مورد برسی قرار گیرد و برای پاکسازی، تعمیر یا جایگزینی‌شان اقدام شود. این مورد نیز می‌تواند یکی از اقدامات موثر در جلوگیری از کدر شدن آب استخر باشد.