طراحی تاسیسات استخر چندان سخت نیست اما انجام صحیح آن بسیار مهم است. طراحی اصولی و صحیح تاسیسات استخر باعث می شود که استخر یا سونا و جکوزی بر اساس نقشه ای که از پیش تعیین شده است، ایجاد شوند و از مشکلاتی که احیانا هنگام ساخت ممکن است به وجود آید، جلوگیری می شود.طراحی تاسیسات استخر یک فرآیند جامع است که از ابتدا تا انتها شامل انتخاب مکان، تعیین ابعاد استخر، طراحی سازه، سیستمهای تصفیه آب، سیستمهای گرمایش استخر ، ایمنی و دیگر جزئیات فنی مرتبط با استخر میشود.انتخاب مکان مناسب برای ساخت استخر از موارد اولیه طراحی است. عواملی مانند میزان نور خورشید، دسترسی به تجهیزات، خاک، ارتفاع سطح آب زیرزمینی، نزدیکی به ساختمانها و دیگر موارد باید در طراحی تاسیسات استخر نظر گرفته شوند. در این مقاله درباره ی سیستم تاسیسات استخر و مراحل آن صحبت می کنیم.
آنچه در این مطلب میخوانید:
تاسیسات استخر چیست؟
از جمله موارد مهمی که در هنگام ساخت استخر باید به آن توجه ویژه داشت، بخش تاسیسات استخر است. تاسیسات استخر با شیوه ی قرارگیری لوازم الکترونیکی و ابزار آلات مکانیکی در استخر در ارتباط است.طراحی تاسیسات استخر باید به گونه ای باشد که کمترین فضا را در برگیرد. تاسیسات استخر بخش فنی ساخت استخر هستند و تاسیسات استخر می بایست از مصالح و تجهیزات باکیفیت تهیه شوند.تاسیسات استخر به کلیهٔ سازهها و تجهیزات مورد نیاز برای ساخت و بهرهبرداری از یک استخر اطلاق میشود. این تجهیزات و سازهها شامل مواردی مانند: سیستم های تهویه استخر، نورپردازی و… می باشد که در ادامه ی مطلب به آنها می پردازیم.
تاسیسات استخر شامل چه مواردی است؟
تاسیسات استخر بسته به اندازه و نوع استخر، استانداردها، اهداف و سلیقه مشتری ممکن است متغیر باشد.در این بخش می خواهیم با تاسیسات استخر و موارد مهم آن آشنا شویم. تجهیزات و سازه های تاسیسات استخر شامل موارد زیر می شوند:
- سازه های استخر شامل: دیواره ها، پله ها، سقف و حوضچه ها
- سیستم های تصفیه آب مثل: فیلتر، پمپ و تصفیه کننده ها
- سیستم های گرمایشی و خنک کننده
- سیستم های تهویه
- سیستم های نورپردازی استخر
- امکانات ایمنی مانند: تجهیزات اطفا حریق
- سیستم های کنترل و اتوماسیون
- متعلقات جانبی مانند: وسایل تفریحی
نصب تاسیسات استخر
معمولا نصب تاسیسات استخر بر عهده ی پیمانکار است. پیمانکار بر اساس نیاز و شرایط پروژه موظف است که تجهیزات مقاوم و با کیفیت را تهیه و با دقت زیاد آنها را نصب نماید.برای نصب تجهیزات استخر، نیاز به تخصص است و فردی که قرار است تاسیسات استخر را نصب کند باید در این کار مهارت کافی را داشته باشد.
اهمیت طراحی تاسیسات استخر
طراحی تاسیسات استخر، مرحله ی مهمی از ساخت استخر است.طراحی تاسیسات استخر یکی از ملزومات ساخت استخر است و استخری که تاسیسات نامناسبی داشته باشد، با آب راکد تفاوتی ندارد. طراحی تاسیسات استخر به عنوان یک قسمت اساسی از فرآیند ساخت و اجرای یک استخر، اهمیت زیادی دارد.همانطور که گفتیم نصب تاسیسات استخر بسیار مهم است و بایستی فرد نصاب مهارت کافی در این کار داشته باشد. افرادی که تخصص بالایی در نصب و طراحی تاسیسات استخر دارند، می توانند به بهترین نحو ممکن تاسیسات را طراحی و به مرحله ی اجرا برسانند.طراحی صحیح تاسیسات استخر به عملکرد کلی استخر کمک میکند. این کار شامل انتخاب و نصب صحیح لوله استخر، سیستمهای تصفیه، پمپها، و دیگر تجهیزات استخر میشود که باعث بهینهسازی کارایی و کارکرد استخر میشود.
طراحی مناسب تاسیسات استخر باعث حفظ کیفیت آب استخر میشود. نصب صحیح تجهیزات تصفیه و کنترل آب، از جمله فیلترها و سیستمهای مواد شیمیایی، به کاهش آلودگی و بهبود شرایط آب کمک میکند.در طراحی تاسیسات استخر، امکانات ایمنی نیز باید مد نظر قرار گیرد. نصب صحیح پلهها، دستهها، سطوح ضد لغزنده و سایر امکانات ایمنی به کاهش حوادث و تصادفات مرتبط با استفاده از استخر کمک میکند.با پیشرفت تکنولوژی، تاسیسات استخرها نیز میتوانند از سیستمهای هوشمند و اتوماتیک بهرهمند شوند. طراحی تاسیسات به گونهای که امکانات کنترلی و اتوماسیونی بهینه داشته باشد، به بهرهوری و راحتی کاربران افزوده میشود.بنابراین، طراحی تاسیسات استخر با توجه به نیازها و استانداردهای مربوط به این صنعت، نقش بسیار حیاتی در عملکرد و کیفیت استخر ایفا میکند.
هزینه ی طراحی تاسیسات استخر چقدر است؟
به طور قطع نمی توان درباره ی هزینه طراحی تاسیسات استخر صحبت کرد زیرا عوامل زیادی در هزینه ی نهایی طراحی تاسیسات دخیل هستند.عواملی مانند: موقعیت مکانی استخر، اندازه ی استخر، نوع استخر، نوع طراحی استخر، میزان زیبایی مورد نظر و تورم بازار می توانند تعیین کننده ی هزینه ی طراحی تاسیسات استخر باشند.استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته و سیستمهای هوشمند در تاسیسات استخر میتواند هزینه را افزایش دهد. سیستمهای اتوماسیون، کنترلهای هوشمند، و تجهیزات پیشرفته از نظر هزینه تأثیرگذار هستند.نوع استخر نیز میتواند بر هزینه طراحی تاثیر بگذارد. برای مثال، استخرهای عمومی یا استخرهای شنا باید با استانداردهای امنیتی و بهداشتی خاصی تطابق داشته باشند که ممکن است هزینه را افزایش دهد.
نیازها و ترجیحات خاص مشتری نیز ممکن است هزینه را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، ممکن است مشتری بخواهد از سیستمهای گرمایش پیشرفتهتری بهره مند شود.رعایت استانداردها و مقررات ملی و بینالمللی نیز ممکن است هزینه را تحت تاثیر قرار دهد. استخرهایی که به شکل صحیح و مطابق با استانداردها طراحی و اجرا میشوند، معمولاً هزینه بیشتری دارند.نوع و جنس پوشش استخر نیز میتواند تأثیر گذار باشد. استفاده از پوششهای خاصی ممکن است هزینه را افزایش دهد، اما در عوض میتواند از نگهداری و تمیزی آسانتری برخوردار باشد. به صورت کلی هزینه طراحی تاسیسات استخر باید با مشاوره با متخصصان این حوزه و در نظر گرفتن نیازها و اولویتهای مشتری تعیین شود.
نکات طراحی تاسیسات استخر
طراحی تاسیسات استخر نیازمند رعایت نکات و استانداردهای خاصی است تا امنیت، بهداشت، و کیفیت استخر تضمین شود.همواره توصیه میشود که در طراحی تاسیسات استخر، نظر مشاوران متخصص و متعهد به استانداردهای معتبر در این حوزه گرفته شود.
- انتخاب مواد مقاوم در برابر تاثیرات آب مانند سرامیک، موزاییک، و کاشیهای ضد لغزش برای کاشی کاری اطراف استخر اهمیت دارد.
- استفاده از سیستمهای آبشار و جت آب میتواند جلب توجه و افزایش تجربه استفاده کنندگان را فراهم کند.
- اضافه کردن لوازم تزئینی مانند آبنماها، نورپردازی، و سیستمهای صوتی میتواند به جلب توجه و افزایش جذابیت استخر کمک کند.
- داشتن سیستمهای ایمنی مانند نگهبانی، تجهیزات نجات، و نشانگرهای ایمنی برای هشدار بهداشتی در صورت نیاز، از جمله نکات ضروری است.
- در مناطقی که تغییرات آب و هوایی زیاد است، سیستمهای گرمایش و خنک کننده برای حفظ دمای مناسب آب استخر حیاتی است.
- استفاده از سیستم تصفیه قوی و موثر ضروری است. این سیستمها معمولاً شامل فیلتر شنی استخر، پمپها، و تجهیزات مرتبط با تصفیه آب میشوند.
- عمق استخر باید تناسبی با نوع استفاده از استخر داشته باشد. برای استفادههای شنا، عمق استخر باید کافی باشد تا امکان ایجاد حرکات شنا را فراهم کند.
- ابعاد استخر و شکل آن باید با توجه به فضای موجود و نیازهای کاربران معین شود. استفاده از شکل های مناسب میتواند به بهبود جریان آب و ایجاد فضایی زیبا کمک کند.
مراحل طراحی تاسیسات استخر
برای طراحی درست و اصولی تاسیسات استخر، بایستی یک سری مراحل به ترتیب انجام شوند. در ادامه به مراحل طراحی تاسیسات استخر می پردازیم.
مرحله ی اول: تعیین مشخصات و نیازمندی ها
در این مرحله، نیازمندیهای مشتری برای استخر مورد بررسی قرار گرفته و مشخصاتی که شامل ابعاد، عمق، نوع استفاده، تجهیزات اضافی و سایر جزئیات استخر است، تعیین میشود.تعیین مشخصات و نیازمندیها در طراحی تاسیسات استخر یکی از مهمترین قسمتهای این فرآیند است.تعیین ابعاد استخر به ویژه طول، عرض، و عمق. این موارد مستقیماً وابسته به مساحت موجود در مکان نصب و نیازهای مشتریان است.تعیین موقعیت دقیق و محل نصب استخر در محیط، شامل جنوب یا شمال، نزدیکی به درختان یا ساختمانها، و دیگر عوامل محیطی بسیار مهم است. مشخص کردن نوع استفاده از استخر، مثلاً استفاده خانگی، عمومی، یا استفاده تجاری در این مرحله انجام می شود. این کار تاثیر زیادی بر نیازمندیهای سیستم تصفیه آب و سایر تجهیزات دارد.
مرحله ی دوم:برنامه ریزی مکان و موقعیت
تعیین مکان دقیق استخر در محوطه و برنامه ریزی مکانهای جانبی مثل سونا، جکوزی، حمام، و سایر امکانات ضروری است.تعیین جهت استخر نسبت به نور خورشید و تغییرات آفتاب بر فضاهای اطراف در این مرحله انجام می شود. این مسئله بر تعیین دمای آب و ایجاد شرایط راحتی برای استفاده از استخر تأثیرگذار است.بررسی و ارزیابی محیط محل نصب استخر، شامل ویژگیهای طبیعی مانند نوع خاک، ارتفاع سطح زمین، و توپوگرافی (طرح زمین) میشود.همچنین اطمینان از وجود دسترسی آسان به مکان نصب برای افرادی که استخر را استفاده میکنند و بررسی دسترسی برای انجام نگهداری و تعمیرات نیز انجام می شود. تأثیر ساختمانها، درختان، یا دیگر عناصر محیطی بر موقعیت استخر از نظر نورپردازی، ایمنی، و زیبایی هم مورد ارزیابی قرار میگیرد. شرایط جوی محل نصب استخر هم از نظر بارش باران، باد، و سایر شرایط هوا بایستی بررسی شود. این موارد میتوانند بر تجهیزات و نگهداری استخر تأثیر بگذارند.
مرحله ی سوم:طراحی اولیه
در این مرحله یک طرح اولیه که شامل ترکیب استخر، سیستم تصفیه آب، تجهیزات تزئینی، و تجهیزات دیگر ایجاد میشود.مرحله ی طراحی اولیه تاسیسات استخر شامل اقداماتی می شود که در ابتدای فرآیند طراحی به منظور تعیین نیازمندیها و پارامترهای اصلی انجام میشود. این مرحله مهم است و مسیر طراحی استخر را مشخص میکند. در این مرحله باید اهداف استخر، اندازه، نوع آن و امکانات و خدمات آن باید بررسی شود.
مرحله ی چهارم: تهیه نقشه های مهندسی
در این مرحله نقشههای دقیق مهندسی شامل: ابعاد، جزئیات ساختاری، سیستمهای تصفیه آب و سیستمهای تهویه هوا طراحی می شوند.تهیه نقشههای مهندسی برای طراحی تاسیسات استخر به عنوان یک فرآیند حیاتی مرحله به مرحله انجام میشود.بایستی حتما به این نکته توجه داشته باشید که تهیه نقشههای مهندسی باید با استفاده از استانداردها و مقررات مربوطه انجام شود و همچنین نیاز به همکاری با مهندسان متخصص در زمینه تاسیسات استخر دارید.
مرحله ی پنجم:انتخاب تجهیزات و مواد با کیفیت
طراحی تاسیسات استخر شامل انتخاب تجهیزات و مواد با کیفیت مناسب برای ساخت و عملکرد بهینه است.انتخاب مواد با کیفیت برای کاشی کاری استخر، تجهیزات تصفیه آب، پمپها، و سیستمهای دیگر مورد نیاز بسیار ضروری است.با رعایت این مراحل و توجه به جزئیات، میتوانید تجهیزات و مواد با کیفیت برای طراحی تاسیسات استخر خود انتخاب کنید و بهرهوری بالا و عمر طولانی استخر تضمین می شود.
مرحله ی ششم:محاسبه نیاز به انرژی
انجام محاسبات مربوط به نیازهای انرژی برای گرمایش و سیستم خنک کننده ی استخر به ویژه در مناطقی با تغییرات آب و هوایی زیاد در این مرحله صورت می پذیرد.محاسبه نیاز به انرژی در طراحی تاسیسات استخر به منظور گرمایش، تهویه مطبوع، و تصفیه آب از اهمیت بسیاری برخوردار است. محاسبه نیاز به انرژی در هر یک از این مراحل نیاز به دقت و دانش فنی دارد. بهتر است با مهندسان متخصص در زمینه تاسیسات استخر همکاری کنید و از نرمافزارهای مهندسی برای محاسبات دقیق استفاده نمایید.
مرحله ی هفتم:تدوین لیست مصالح و تجهیزات
در این مرحله از مصالح و تجهیزات مورد نیاز بر اساس طراحی انجام شده یک لیست ایجاد می شود.تدوین لیست مصالح و تجهیزات در طراحی تاسیسات استخر مراحل مهمی را دربرمیگیرد. این لیست باید تمامی مصالح و تجهیزات مورد نیاز برای ساخت و بهرهبرداری از استخر را شامل شود.هنگام تدوین این لیست، توجه به استانداردها، مقررات محلی، و نکات ایمنی بسیار حائز اهمیت است. همچنین، مشاوره با متخصصان مختص در این حوزه به بهبود کیفیت و ایمنی پروژه کمک خواهد کرد.
مرحله ی هشتم:بررسی قوانین و مقررات
اطمینان از رعایت کامل قوانین و مقررات محلی و ملی در طراحی و اجرای تاسیسات استخر در این مرحله ضروری می باشد.در مرحله بررسی قوانین و مقررات در طراحی تاسیسات استخر، توجه به فرآیندها و الزامات حقوقی ضروری است. این فرآیند شامل بررسی و اعمال قوانین ملی و محلی، استانداردها و دستورالعملها، مقررات بهداشتی و ایمنی، قوانین محیطزیستی، و تطابق با تغییرات حقوقی جاری میشود. همچنین، همکاری با وکلا و متخصصان حقوقی برای اطمینان از رعایت مقررات و حفظ تطابق با استانداردها از اهمیت ویژه برخوردار است.
مرحله ی نهم:طراحی سیستم تصفیه
ایجاد طرح دقیق سیستم تصفیه آب با استفاده از فیلترها، پمپها، و سایر تجهیزات بایستی مد نظر قرار داده شود.در مرحله طراحی سیستم تصفیه در طراحی تاسیسات استخر، توجه به ایجاد یک سیستم کارآمد و ایمن برای تصفیه آب استخر ضروری است. این فرآیند شامل انتخاب و ابتکار در استفاده از فیلترها، پمپها و مواد شیمیایی، تعیین نرخ تصفیه، و ایجاد یک سیستم کنترل کیفیت آب است. اطمینان از ایجاد یک محیط آبی سالم و مطابق با استانداردهای بهداشتی و محیط زیستی از اهمیت بالایی برخوردار است.
مرحله ی دهم:تدوین دستورالعملها و نقشههای اجرایی
در مرحله تدوین دستورالعملها و نقشههای اجرایی در طراحی تاسیسات استخر، مهندسان و طراحان با دقت به جزئیات فنی نقشهها میپردازند و دستورالعملهای اجرایی را برای انجام کارها و استفاده از تجهیزات بهینه تدوین میکنند. این مرحله شامل تعیین نقشههای ساختاری، نقشههای الکتریکی، تجهیزات مکانیکی، و دستورالعملهای مشخص برای انجام مراحل مختلف پروژه میشود. هدف نهایی این مرحله، فراهم کردن راهنمای جامعی برای اجرای موفق پروژه و تضمین کیفیت و ایمنی در تمام مراحل ساخت است.
مرحله ی یازدهم:انجام دادن محاسبات سازه ای
در مرحله انجام دادن محاسبات سازهای در طراحی تاسیسات استخر، مهندسان و طراحان با انجام محاسبات دقیق برای ابعاد سازهها، استفاده از مواد سازهای، و تحلیل نیروها و فشارهای مختلف، اطمینان از استحکام و پایداری سازه استخر را حاصل میکنند. این مرحله شامل محاسبات مهندسی برای سازههای بتنی، فولادی یا دیگر نوع مصالح مورد استفاده در استخر میشود. هدف نهایی این مرحله، اطمینان از اجرای یک سازه مقاوم و ایمن برای استخر است.
مرحله ی دوازدهم:تدوین بودجه و برنامه زمانبندی
در مرحله تدوین بودجه و برنامه زمانبندی در طراحی تاسیسات استخر، مهندسان و مدیران پروژه با تعیین هزینهها و تخصیص منابع مالی به طور دقیق، همچنین برنامهریزی زمانی برای اجرای مراحل مختلف پروژه، سعی در بهرهوری بالا و اجرای موفقیتآمیز پروژه دارند. این مورد شامل برآورد هزینههای مربوط به مصالح، نیروی انسانی، تجهیزات، و هزینههای دیگر مرتبط با ساخت و بهرهبرداری استخر می شود. هدف نهایی این مرحله، مدیریت اقتصادی و زمانی موثر برای تضمین پیشرفت و موفقیت پروژه است.
روژان احمدی هستم؛ نویسنده مقالات وبسایت اطلس موج آبتین، نویسنده، مؤلف، متخصص و محقق حوزه صنعت و تأسیسات، با مدرک کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک گرایش تبدیل انرژی.
بیش از ۷ ساله که در حوزه صنعت و تأسیسات، خصوصا حوزه تجهیزات استخر، لوله استخر و لوله و اتصالات UPVC مقالات تخصصی مینویسم و از سال ۹۷ با مجموعه اطلس موج آبتین، افتخار همکاری دارم.