بررسی پمپ آب شناور (مزایا + کاربرد و انواع)

پمپ ها جزو مهمی از سیستم آبرسانی هستند که آب را از چاه که منبع آب زیر زمینی می باشد، به لوله ها یا مخازن تحت فشار منتقل می کنند. اصلی ترین وظیفه ی پمپ ها، استاندارد نگه داشتن فشار آب و جدا کردن آب و هوا در سیستم لوله کشی است. معمولا در چاه ها از دو نوع پمپ استفاده می شود. پمپ های جت و پمپ های شناور.

با توجه به اینکه کمبود آب به یک مشکل رایج در کشور ما تبدیل شده است، و منابع آبی به طور یکنواخت در سراسر کشور پراکنده نشده اند، در برخی مکان ها به علت کم آبی، نیاز به استخراج آبهای زیرزمینی است. آبهای زیر زمینی با استفاده از پمپ های آب قابل برداشت هستند. پمپ های آب انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع کاربرد آنها، میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند. یکی از انواع پمپ های آب، پمپ آب شناور است. پمپ های شناور از دو قسمت مجزا تشکیل شده اند که یکی خود پمپ است و دیگری الکتروموتور که به آن دینام شناور نیز می گویند. در این مقاله به صورت کامل پمپ آب شناور را مورد بررسی قرار میدهیم.

پمپ آب شناور چیست؟

پمپ های شناور، یک نوع پمپ گریز از مرکز عمودی هستند که از آنها برای انتقال سیالات مختلف از جمله آب، از مخازن و چاه های عمیق استفاده می شود.این نوع پمپ ها در آب به صورت غرق شده قرار می گیرند و از نوع پمپ های سانتریفیوژی هستند و وظیفه ی اصلی آنها خارج کردن آب برای مصارف آشامیدنی، آب استخر، کشاورزی و صنعتی است. تولید این نوع پمپ ها به صورت تک فاز و سه فاز است و ابعاد متفاوتی نیز دارند. الکتروموتور پمپ های آب شناور، به وسیله ی آب خنک می شود و همچنین از شیر یک طرفه به منظور جلوگیری از برگشت آب درون لوله و کاهش آسیب به موتور پمپ، استفاده شده است. معمولا پمپ های شناور قطر کمی دارند، زیرا برای چاه های با دهانه ی باریک مورد استفاده قرار می گیرند به همین خاطر به این نوع پمپ ها، پمپ های میله ای نیز می گویند.

مشخصات پمپ آب شناور

همانطور که پیش از این اشاره کردیم، پمپ های آب شناور یا تک فاز و یا سه فاز هستند.پمپ های شناور معمولا درون آب قرار می گیرند. آب وارد موتور الکتریکی پمپ های شناور می شود. این عمل، هم باعث روان شدن یاتاقان ها و هم موجب خنک تر شدن سیم پیچ موتور الکتریکی می شود.

بدنه ی پمپ های شناور، معمولا از جنس استیل یا چدن است.جنس نوع دیگری از پمپ های شناور از برنز است که بیشتر از آنها برای استخراج آب شور استفاده می شود. ابعاد پمپ های شناور نیز متفاوت است و  به عنوان حداقل ارتفاع می توان 10  سانتی متر و حداکثر ارتفاع 400 متر را در نظر گرفت. پمپ های تک فاز بیشتر در چاه های با عمق کم استفاده می شوند و در چاه هایی که عمق زیادی دارند، بیشتر از پمپ های شناور سه فاز استفاده می شود.

پمپ آب شناور چگونه کار می کند؟

پمپ های شناور، از قسمت میانی آب را مکش می کنند. با توجه به کاربردی که پمپ ها دارد، می توانند حتی تا تعداد بیست پروانه نیز داشته باشند. پروانه ی پمپ های شناور به یک شفت وصل می شوند و به وسیله ی الکتروموتور پمپ، به حرکت در می آیند. همچنین جهت چرخش پروانه ها نیز به صورت پادساعتگرد است. هنگامی که پروانه ها به گردش در می آیند، آب نیز وارد پمپ می شود و به دلیل نیروی گریز از مرکزی که وجود دارد، آب به طرف پروانه ی بعدی حرکت می کند. این روند تا جایی ادامه دارد که آب به سمت دهانه ی خروجی پمپ حرکت کند. در مسیر خروجی پمپ های شناور شیر یکطرفه وجود دارد، این شیر برای جلوگیری از برگشت خوردن آب به داخل پمپ، تعبیه شده است.

کاربرد پمپ آب شناور

پمپ های آب شناور کاربردهای متنوعی دارند و می توان برای استخراج آب جهت استفاده در بخش های مختلف از آنها استفاده کرد. در ادامه به مهم ترین کاربردهای پمپ های آب شناور اشاره می کنیم:

• مصارف کشاورزی جهت آبیاری مزارع و باغ ها
• تامین آب مصرفی خانگی
• استفاده در صنایع مختلف
• سیستم های هدایت فاضلاب
• سیستم های آتشنشانی
• چاههای کم عمق و عمیق
• آبنما و فواره ها
• شناور حفاری
• کارخانه ها و استخرها
• تولید نفت
• کنترل سطح آب در مخازن ذخیره ی آب
• جلوگیری از سیلاب
• استفاده در ایستگاه های پمپاژ
• سیستم های خورشیدی

مزایای پمپ های آب شناور

پمپ های شناور از مزیت های فراوانی برخوردار هستند که در این بخش به مهم ترین مزایای آنها می پردازیم:

• پمپ های آب شناور مشکلات کاویتاسیون ندارند
• نیازی به آمده سازی دستی ندارند
• کابل های این پمپ ها در آب های شیرین و شور قابل استفاده هستند
• کارایی بیشتری نسبت به انواع دیگر پمپ ها دارند
• صرفه جویی در مصرف آب
• قدرت انتقال مایعات خالص و مایعات جامد
• سر و صدای چندانی ندارند
• نسبت به پمپ های جتی کارایی بیشتری دارند
• برعکس پمپ های جتی آب را از عمق به سطح می فرستند
• به صورت کامل در آب شناور می شوند
• برای پمپاژ آب، فشار داخلی کافی را ایجاد می کنند

معایب پمپ های آب شناور

علاوه بر مزایای فراوان  و کارایی فوق العاده ی پمپ های آب شناور، این نوع از پمپ ها دارای معایبی نیز می باشند که از جمله ی آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• عدم وجود آب می تواند باعث آسیب رساندن به پمپ و گرمای بیش از حد موتور شود
• در صورتی که پمپ به صورت کامل داخل آب غوطه ور نشود، به پمپ آسیب می رسد
• در صورتی که قطعات آب بندی پمپ دچار مشکل شود، آب به داخل اجزای آسیب پذیر نشت می کند
• قیمت بالاتری نسبت به انواع دیگر پمپ ها دارند
• به مرور زمان، آب بندی و مهر و موم پمپ از بین می رود
• برای جلوگیری از گرمای بیش از حد پمپ باید از موتور آن بسیار مراقبت کنید
• به مرور زمان ممکن است دچار زنگ زدگی شوند و پیامد آن نفوذ آب به داخل موتور است
• تعمیر و نگهداری پمپ های آب شناور سخت است
• نمی توان از آنها برای همه ی کاربری ها استفاده کرد

میانگین عمر پمپ آب شناور

به صورت میانگین پمپ های شناور، طول عمر 8 تا 10 سال را دارند. البته بستگی به کیفیت پمپ و کمپانی تولید کننده ی پمپ نیز دارد و طبیعتا پمپ های باکیفیت طول عمر بیشتری دارند. اما در صورتی که به صورت درست از پمپ های شناور استفاده شود، می توانید میانگین عمر 15 سال را نیز برای آنها در نظر گرفت.

انواع پمپ های آب شناور

گفتیم که پمپ های آب شناور انواع مختلفی دارند. به عنوان مهم ترین نوع پمپ های آب شناور می توان به:  پمپ شفت غلافی، پمپ توربینی، پمپ جریان محوری و الکتروپمپ شناور اشاره کرد که در ادامه هرکدام را توضیح می دهیم.

پمپ توربینی

در سیستم پمپ های توربینی از پروانه های جریان مختلط استفاده شده است. در این نوع پمپ، آب یا هر سیال دیگری، موازی محور وارد پروانه می شود و به صورت زاویه دار نسبت به محور از پروانه خارج می شود. از این پمپ ها به طور خاص برای پمپاز کردن آب و سیالات از درون چاه ها و مخازن طراحی شده اند. پمپ های  توربینی نوعی پمپ گریز از مرکز هستند که برای پمپاژ آب برای آبیاری، فرایندهای صنعتی، تامین آب شهری و… مورد استفاده قرار می گیرند.

پمپ شفت غلافی

در این نوع از پمپ ها، آب بعد از پمپاژ شدن از طریق پروانه، به وسیله ی لوله upvc که در کنار محور قرار داده شده است، به سمت خروجی سرازیر می شود. اگر سیال از خاصیت روانکاری مناسبی برخوردار باشد، می تواند با شفت تماس داشته باشد. در غیر این صورت بایستی با به وجود آوردن یک محفظه، از تماس سیال با شفت جلوگیری کنید. در چنین شرایطی بهتر است فضای محفظه و شفت با استفاده از یک روانکار مناسب پر گردد.

پمپ جریان محوری

پمپ های جریان محوری که به آنها پمپ های ملخی نیز می گویند، به گونه ای طراحی شده اند، که آب یا هر سیال دیگری به صورت موازی محور داخل پمپ می شود و همچنین به صورت موازی نیز از پروانه ی پمپ خارج می شود. این پمپ ها بیشترین میزان افزایش فشار سیال را با استفاده از پروانه ها اعمال می کنند. مهم ترین مورد استفاده از پمپ جریان محوری، برای تولید دبی های زیاد با ارتفاع کم می باشد.

الکتروپمپ شناور

این نوع از پمپ ها در گروه پمپ های طبقاتی در مرکز ایستاده، دسته بندی می شوند. از الکتروپمپ شناور بیشتر برای استخراج آب تمیز از چاه ها استفاده می شود. الکتروپمپ های شناور، نوعی پمپ شناور هستند که با الکتروموتور شناور کوپل می شوند. به خاطر اینکه در ساختار این پمپ ها از پروانه های برنزی استفاده شده است، می توان از الکتروپمپ های شناور برای آبهای با عمق زیاد استفاده کرد. درون الکتروموتور با آب پر می شود. این آب هم برای خنک کاری حرارت در درون سیم پیچی الکتروموتور و هم برای روانکاری یاتاقانها می باشد.

نحوه ی انتخاب پمپ شناور مناسب

برای انتخاب پمپ شناور خوب و باکیفیت، بایستی شناخت درست و دقیقی از پمپ های شناور آب و همچنین فاکتورهایی مانند سطح آب چاه، عمق چاه، ارتفاع چاه، میزان پیچیدگی مسیر چاه،تعداد اتصالات و قطر لوله مسیر پمپاژ داشته باشید.همچنین پمپ های شناور انواع مختلفی دارند مانند: پمپ های شناور چاه عمیق، پمپ شناور لجن کش، پمپ شناور کفکش و پمپ های شناور چاه عمیق که برحسب نیاز خود می توانید نوع مناسب پمپ را انتخاب کنید.

هنگامی که برای خرید پمپ های آب شناور به جنبه های مختلف عملکرد تجهیزات آن دقت کنیم، مطمئنا به شکل درست تری می توانیم بودجه ی خود را صرف خرید نوع مناسبی از پمپ های شناور کنیم. در ابتدا شما می توانید براساس نوع برق مصرفی ای که دارید یکی از دو نوع تک فاز یا سه فاز را انتخاب کنید. همچنین لازم است به روش های تعمیر و نگهداری پمپ ها که باعث افزایش عمر مفید آنها می شود نیز توجه کنید.

یکی دیگر از فاکتورهای برای خرید پمپ مناسب، مربوط به نحوه ی نصب و نحوه ی قرار گیری آن است که بسیار مهم است. نوع سیالی که می خواهید پمپاژ کنید نیز در انتخاب پمپ موثر است. همچنین لازم است به توان نهایی الکتروموتور پمپ نیز توجه کنید. میزان آبدهی پمپ شناور نیز یکی دیگر از فاکتورهایی است که بایستی آن را مدنظر قرار داد.