لوله اسپیرال (Spiral) چیست؟

لوله اسپیرال به نوعی از لوله های فولادی می گویند که نورد گرم و مارپیچی هستند و در اندازه های 8 تا 120 اینچی ساخته می شوند. این اندازه ها با توجه به کاربردهای مختلف لوله Spiral تعیین و طراحی می شوند. در این نوع از لوله ها، درز جوش لوله به شکل مارپیچ است.

شاید کم نباشند انواع لوله هایی که با توجه به روشی که تولید می شوند، نام گذاری شده اند. مانند لوله UPVC که از پی وی سی سخت شده (U-PVC = Unplasticized PVC) تولید می شود. اسم لوله UPVC دقیقا بیانگر همین موضوع است. لوله اسپیرال که قصد داریم در این مقاله از آن صحبت کنیم نیز یکی از این انواع لوله ها است. می دانیم که با توجه به روند روزافزون گستردگی صنایع، روش های ساخت و تولید بسیاری از محصولات و تجهیزات صنعتی نیز به صورت روزانه تغییر پیدا کرده و متنوع تر می شوند. اسپیرال اما یکی از روش های استانداردیست که سالیان است برای تولید لوله های فولادی به کار گرفته می شود.

لوله های اسپیرال در صنعت به اسم لوله های جوشی پیچی نیز شناخته می شوند و با توجه به کیفیت و تنوع سایزبندی، کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف انتقال سیالات دارند. به ویژه در سال های گذشته، استفاده از لوله اسپیرال در صنایع پراهمیتی چون صنایع نفت و گاز رواج پیدا کرده است.

در ادامه مطلب، قصد داریم با بررسی و مرور اطلاعاتی که از لوله Spiral، کاربردها و ویژگی های آن در دست داریم، بیشتر با این نوع خاص و پر کاربرد از انواع لوله های فولادی آشنا شویم و همچنین در انتها، به بررسی اطلاعات و نکات لازم برای خرید لوله اسپیرال بپردازیم.

لوله اسپیرال (Spiral)

این لوله ها طی فرآیندی شامل درز جوش مارپیچی و یا اگر بخواهیم ساده تر بگوییم، طی فرآیند اسپیرال ساخته می شوند. فرآیندی که در آن، نوار فولادی هم جهت و هم زاویه با مرکز لوله نورد می شود. با توجه اینکه این دست از لوله ها به کمک جوش درزگیری می شوند، جوش یکی از مراحل مهم فرآیند تولید آن ها است و شاید حتی بتوان گفت در لوله اسپیرال، جوش جداره، نه از مهم ترین مراحل، بلکه مهم ترین مرحله است؛ چرا که نام این لوله نیز از همین فرآیند اقتباس شده است.

با توجه به اندازه های متنوع لوله ها که از 8 تا 120 اینچی هستند، قابل حدس است که در این فرآیند، لوله ها از ورق رول در ضخامت و قطرهای متنوعی ساخته می شود. نکته قابل توجه در این روش، اطمینان بیشتر درزگیری و البته هزینه کمتر آن است. روش تولید لوله اسپیرال هزینه کمتری نسبت به روش درز مستقیم دارد.

اطلاعات فنی

اولین انتظاری که از اطلاعات فنی لوله اسپیرال یا هر محصول صنعتی دیگری داریم، اطلاع از مواد اولیه است. در این نوع از لوله ها، از فولاد استفاده می شود. لوله Spiral یکی از انواع لوله های فولادی است که آلیاژ بسیار کمی در ترکیب خود دارد.

این لوله تحت یک زاویه خاص که آن را زاویه قالب گیری می نامند، تولید می شود.

در اولین مرحله تولید، لوله اسپیرال  نورد می شود و سپس به کمک اتصالات جوشی، تکمیل می گردد.

مشخصات لوله های اسپیرال

یکی از ویژگی های لوله اسپیرال که بسیار مورد اهمیت است و از ویژگی های ارزنده این محصول به حساب می آید، شکل پذیری و انعطاف پذیری قابل توجه آن است. این ویژگی در مراحل تولید به خوبی قابل مشاهده است. به عنوان مثال، می دانیم که لوله Spiral در طول کل فرآیند تولید، ساختار خود را به خوبی حفظ می کند و تحت هر شرایطی، الگوی مشخص افزایش طولی که برای آن تعریف شده است را دنبال می کند.

لوله های اسپیرال معمولا در طول های شش تا دوازده متری تولید و عرضه می شود که با توجه به تنوع کاربردهای این محصول، اندازه های متفاوت آن مورد استفاده قرار می گیرند. در ایران بسیاری از طول ها و اندازه های این لوله کاربرد چندان و یا محبوبیتی ندارند. به همین دلیل است که معمولا در طول دوازده متری و در سایز بیشتر از شانزده اینچ تولید شده و مورد استفاده قرار می گیرد.

می دانیم که برای حفظ استحکام و مقاومت یک لوله، نوع و روند جوش بسیار اهمیت دارد. روش اسپیرال یک روش مطمئن و نسبتا کم هزینه و ساده برای تولید لوله های با استحکام بالاست که موجب شده است لوله اسپیرال به لوله های محبوبی در صنایع بدل شود.

مزایای لوله اسپیرال

با وجود اینکه لوله Spiral یک لوله درز دار است، اما نشست هوای بسیار کم و غیرقابل توجهی دارد. افت فشار در این دست از لوله ها بسیار کمتر است و به همین ترتیب، راندمان انرژی بسیار بالایی دارند. این ها تنها بخشی از مزایای لوله اسپیرال هستند.

همان طور پیش از این اشاره کردیم، یکی از مهم ترین مزایای این محصول، قیمت مقرون به صرفه آن است که در ادامه، علت آن را توضیح می دهیم. نصب و راه اندازی این نوع از لوله ها بسیار ساده است؛ اگر نیاز به خم کردن لوله در تاسیسات خود دارید، لوله اسپیرال انتخاب بسیار خوبی برای شما خواهد بود. زیرا این لوله ها پس از تولید نیز قدرت فرم پذیری بسیار بالایی پیش از نصب و حین نصب دارند. به علاوه، زمان تولید و تحویلشان نیز بسیار کوتاه تر از سایر انواع لوله ها می باشد.

دیگر مزایای لوله Spiral مربوط به اندازه های متنوع آن است. گرچه این لوله معمولا در طول های دوازده متری تولید می شود، با این وجود هیچ محدودیتی برای طول آن وجود ندارد.

این لوله ها بسیار مستحکم هستند و در برابر شکستگی و ترک خوردگی مقاومت بسیار بالایی دارند که این ویژگی، حاصل خواص مکانیکی قابل توجه آن ها است. علاوه بر این، اگر در شرایطی نیز این لوله ترک بخورد، با توجه به رویکرد تولید آن و همچنین مواد اولیه به کار رفته، احتمال اینکه ترک افزایش پیدا کند، بسیار کم خواهد بود.

همانطور که گفتیم، قیمت مقرون به صرفه لوله اسپیرال، از مهم ترین مزایای این لوله است. علت این قیمت مقرون به صرفه، فرآیند تولید نسبتا ساده، بدون پیچیدگی و بدون نیاز به تجهیزات سنگین است.

معایب لوله اسپیرال

معایب چندانی برای این نوع از لوله شناخته نشده است. گرچه با توجه به فرآیند ساخت این محصول، بد نیست بدانید گاهی قطر دایره آن کاملا دایره نیست و به شکل بیضی در می آید. گرچه حین خرید لوله اسپیرال می توانید این موضوع را چک کنید و البته که فروشندگان نیز محصولات معیوب خود را به فروش نخواهند رساند. درنتیجه، توجه به این نکته، بیشتر متوجه افرادی است که خود قصد تولید آن را دارند.

به علاوه، اگر از مصرف کنندگان لوله Spiral هستید و قصد دارید این محصول را برای تاسیسات خود تهیه و استفاده نمایید، باید بدانید که گرچه احتمال ترک خوردن آن از سایر انواع لوله ها کمتر است، با این وجود، احتمال اندکی برای بروز چین خوردگی وجود دارد. لوله اسپیرال نسبت به سایر لوله ها بیشتر در معرض این احتمال قرار دارد.

کاربرد لوله های اسپیرال

همانطور که گفتیم، لوله اسپیرال با توجه به کاربردهای پرتعدادش، در اندازه های متنوعی طراحی و ساخته می شود. کاربردهای این لوله بسیار گسترده هستند. با توجه به قیمت مناسب و کیفیت قابل قبولی که دارد، غیر قابل انتظار نیست که وجود لوله Spiral را در صنایع بسیاری شاهد باشیم.

لوله اسپیرالی که برای صنایع مهمی چون نفت و گاز تولید می شود، به طور کلی اندازه و ضخامت بیشتری دارد. در نتیجه، استحکام و مقاومت آن به شکل قابل توجهی زیاد است.

استانداردهای بسیاری هستند که لوله های اسپیرال را با توجه به آن ها تهیه می کنند. این استاندارها با توجه به کاربردهای لوله اسپیرال تعیین می شوند. به عنوان مثال، لوله هایی که برای آب مورد استفاده قرار می گیرند، تحت استاندارد AWWA C200 ساخته می شوند. این درحالیست که همان طور که اشاره کردیم، اندازه ها و در نتیجه، استاندارد لوله های به کار رفته در صنایع نفت گاز متفاوت اند. که این استانداردها عبارتند از: PLD-3 و IPS-M-PI-190

به طور کلی صنایعی که بیش از سایر صنایع، از این محصول استفاده می کنند، عبارتند از:

• صنعت نفت و گاز
• صنعت برق
• صنایع شیمیایی
• صنایع انتقال سیالات
• صنعت آب و فاضلاب
• صنایع تولیدات هیدرولیکی
• سازه های عظیم فلزی مانند پل ها

البته علی رغم گستره فراوان کاربردهای لوله اسپیرال، نمی توان این لوله را در شمار لوله های استخری قرار داد. چرا که برای لوله استخر و مجموعه های آبی، لوله های فلزی عمدتا گزینه چندان مناسبی نیستند؛ بلکه لوله های پلاستیکی و پلیمری، مانند لوله UPVC، بهترین گزینه برای لوله استخر به شمار می آیند.

انواع لوله های اسپیرال

به طور کلی، لوله های اسپیرال را می توان به سه دسته زیر تقسیم کرد:

لوله اسپیرال واجد شرایط

این دسته از انواع لوله اسپیرال، همان طور که از نامش قابل انتظار است، واجد شرایط، کیفیت و استاندارد لازم برای استفاده در صنایع به بهترین شکل است. این دسته از لوله ها، تحت بهترین استانداردها تولید می شوند و واجد شرایط این استاندارها هستند.

لوله اسپیرال ترمیم شده

این دسته از انواع لوله اسپیرال، شاید واجد شرایط استاندارها نباشند، اما با کمی ترمیم، مراقبت و تعمیر، قابل استفاده در برخی تاسیسات با حساسیت های کمتر هستند و موجب بروز خسارات پیش بینی نشده نمی شوند.

لوله اسپیرال غیرقابل استفاده

همانطور که از نامش پیداست، این دسته از انواع لوله های اسپیرال، از کیفیت چندانی برخوردار نیستند و حتی استاندارهای ظاهری یک لوله مناسب را ندارند. درنتیجه غیرقابل استفاده هستند.

یکی دیگر از مهم ترین دسته بندی های این محصول، مربوط به روش تولید آن است. این نوع از لوله های فولادی را به دو روش تک مرحله ای و دو مرحله ای تولید می کنند که تفاوت هایی در بخشی از مراحل ساخت دارند. در ادامه با اشاره به روش های تولید لوله Spiral به انواع لوله اسپیرال به لحاظ شیوه تولید می پردازیم.

تولید لوله اسپیرال

گفتیم که مهم ترین نکته راجع به این نوع از لوله های فولادی، روش ساخت آن ها است. شیوه تولید لوله اسپیرال، همان طور که اشاره کردیم، به روش اسپیرال است. در ادامه، مراحل ساخت و تولید این نوع از لوله را بررسی خواهیم کرد.

در مرحله اول تولید لوله، ورقه های فولادی را در اندازه ها و تحت استاندارد مشخص و مربوط به کاربرد نهایی، از غلتک هایی که برای ابتدای فرآیند طراحی شده اند، رد می کنند. در همین مرحله، ورقه های فولادی به لوله تبدیل می شوند. این مرحله در روش های تولید لوله Spiral یکسان است. گرچه پس از این مرحله، دو روش برای ادامه ساخت این نوع از لوله وجود دارد.

روش تک مرحله ای تولید لوله Spiral

روش اول، روش تک مرحله ای تولید لوله اسپیرال است. در این روش، فرآیند ساخت به سه قسمت کلی تقسیم می شود که عبارتند از:

• آماده سازی ورق اولیه فولادی
• شکل دهی ورقه به کمک غلتک
• جوشکاری داخل و خارج به روش زیر پودری

این روش با وجود تک مرحله ای بودن و دردسر کمتری که دارد، به نسبت روش دیگر، کند و وقت گیر تر است که موجب شده روش دومی برای تولید این لوله در نظر گرفته شود.

روش دو مرحله ای تولید لوله Spiral

روش دوم، روش دو مرحله ای تولید لوله اسپیرال است. این روش نیز به چند بخش کلی تقسیم می شود که عبارتند از:

• آماده سازی ورق اولیه فولادی
• شکل دهی ورقه به کمک غلتک
• جوشکاری به روش GMAW
• جوشکاری داخل و خارج به روش زیر پودری

تفاوت روش تک مرحله و دو مرحله

شاید سوال شود که با وجود بیشتر بودن مراحل روش دومرحله ای، چرا این روش ساخت، روش محبوب تری است و از روش دیگر، سریع تر عمل می کند. در پاسخ باید گفت که در روش تک مرحله ای، در هر بار انجام فرآیند، تنها یک تا سه متر از لوله تولید می شود؛ در حالی که در روش دو مرحله ای، با هر بار انجام فرآیند، تا دوازده متر لوله را می توان تولید کرد.

نکته ای که راجع به این روش تولید قابل توجه است، کنترل و تنظیم قطر لوله است که با تنظیم زاویه ورق فولادی تعیین می شود. این نکته در فرآیند تولید لوله از آن جهت قابل توجه است که موجب می شود برای تولید اندازه های مختلف این لوله، نیازی به قالب های متنوع نباشد. این نکته یکی از دلایل هزینه کمتر تولید و در نتیجه، قیمت نهایی مقرون به صرفه لوله اسپیرال است.

روش های شکل دهی به لوله اسپیرال

علاوه بر روش های فوق، سه روش دیگر برای تولید لوله اسپیرال به کار گرفته می شود که اشاره به روند شکل دهی به لوله دارند و از این جهت دسته بندی می شوند. این روش ها عبارتند از:

1. روش 2C: در این روش ابتدا به ورقه ها انحنایی با حالت حرف سی انگلیسی می دهند و سپس این دو ورقه را به یکدیگر جوش می دهند.
2. روش C و O: در این روش که بی شباهت به روش بعدی یعنی روش C و  U نیست، ابتدا ورقه های فولادی را به شکل حرف یو انگلیسی در می آورند و سپس آن را کاملا دایره ای می کنند. تفاوت این روش با روش C وU در تعداد ورقه ها و البته فشاریست که به آن وارد می کنند.
3. روش O و U: در این روش ابتدا ورقه های فولادی را به شکل حرف یو انگلیسی در آورده و سپس کاملا دایره ای می کنند و درنهایت جوش می دهند.

ضایعات تولید

در روش اسپیرال، لوله ها از ورقه های فولادی تهیه می شوند. این ورق ها به شکل مارپیچ جوش می خورند. طی این فرآیند، ضایعات تولید لوله اسپیرال در پیِ خرابی ها، ترک ها و له شدگی های احتمالی و حتی ناخواسته، از خط تولید خارج می شوند.

خرید لوله اسپیرال

با توجه به کاربردهای فروان و قیمت مقرون به صرفه، خرید لوله اسپیرال می تواند یک انتخاب مناسب برای بسیاری از صنایع باشد. اگر قصد خرید این لوله را دارید، باید به اطلاعاتی که از محصول مورد نظر خود نیاز دارید، آگاهی کامل داشته باشید. البته از آنجا که این مطلب را تا اینجا دنبال کرده اید، می توانید با خیال راحت اقدام به خرید این محصول نمایید.

جهت استعلام قیمت، بهره مندی از مشاوره خرید و ثبت سفارش، با کارشناسان فروش شرکت اطلس موج آبتین (۰۲۱۸۶۰۸۲۴۰۸) در تماس باشید.

قیمت لوله اسپیرال

مانند هر محصول و تجهیزات صنعتی دیگر، قیمت لوله اسپیرال نیز تحت تاثیر نکاتی است که به عنوان خریدار و یا تعیین کننده قیمت باید به آن توجه داشته باشید؛ کیفیت مواد اولیه، روش تک مرحله و یا دو مرحله ای تولید لوله، مقدار، ابعاد و اندازه مدنظر و به علاوه، نوسانات ارز می تواند کاملا بر قیمت این محصول اثرگذار باشد؛ همانگونه که بر هر محصول دیگری تاثیرگذار است.

شرکت تولید کننده و کشور تولیدکننده نیز از عوامل دیگر تعیین کننده قیمت لوله اسپیرال هستند. جهت استعلام قیمت و دریافت لیست قیمت این محصول، با کارشناسان فروش شرکت اطلس موج آبتین (۰۲۱۸۶۰۸۲۴۰۸) در تماس باشید.

سوالات متداول

1- لوله اسپیرال از چه متریالی ساخته شده است؟

لوله های اسپیرال، یکی از انواع لوله های فولادی هستند که نورد گرم و مارپیچی بوده و در اندازه های 8 تا 120 اینچی ساخته می شوند.

2- قیمت لوله اسپیرال به چه صورت است؟

یکی از مهمترین مزایای این لوله، قیمت مقرون به صرفه آن است. جهت استعلام قیمت به روز لوله اسپیرال و سایر لوله و اتصالات، با کارشناسان فروش ما (02186082408) در تماس باشید.

3- لوله های اسپیرال در چه مواردی کاربرد دارند؟

از جمله مهمترین موارد کاربرد این لولوه ها می توان به صنایع نفت و گاز، صنعت برق، صنایع شیمیایی و صنعت آب و فاضلاب اشاره کرد.