ضوابط طراحی استخر مسکونی

یکی از مهمترین مواردی که در خصوص ضوابط طراحی استخر مسکونی (خانگی و ویلایی) مطرح است، بحث ابعاد استخر مسکونی می‌باشد. طراحی و ساخت استخر درون خانه‌ها و املاک شخصی، از جمله مواردی است که می‌تواند ارزش و جذابیت آن‌ها را چندین برابر کند. کم‌تر کسی پیدا می‌شود که به استفاده‌ی شخصی از استخر در خانه یا ویلای خود علاقه‌مند نباشد. اما لازم به ذکر است که طراحی استخرهای مسکونی ضوابط و اصول خاص خود را دارد که رعایت آن‌ها، برای دست یابی به بهترین نتایج و همچنین کسب مجوزهای لازم از شهرداری و سایر مراجع ذیصلاح، ضروری می‌باشد. از آنجایی که استخرهای شخصی به دو نوع کلی روباز و سرپوشیده تقسیم می‌شوند، در خصوص احداث هر یک از آن‌ها، قوانین و چهارچوب‌های خاصی مورد توجه قرار می‌گیرند که یکی از مهمترین این قوانین، بحث ابعاد استخر مسکونی را دربرمی‌گیرد.

9 مورد از ضوابط طراحی استخر مسکونی

در این قسمت به بررسی ابعاد استخر مسکونی و چندی دیگر از مهمترین و اساسی‌ترین ضوابط طراحی استخر مسکونی (خانگی و ویلایی) می‌پردازیم.

محوطه استخر

اولین نکته ای که در خصوص احداث استخر مورد توجه قرار می‌گیرد، تعیین محلی برای ساخت آن می‌باشد. از آنجایی که بسیاری از استخرهای شخصی در فضای باز قرار دارند، لازم است که حتما در برابر باد، حفاظ داشته باشند. همچنین برای جلوگیری از ورود گیاهان و شاخ و برگ آن‌ها به درون آب و سایه انداختن درختان بر روی استخر، باید فاصله‌ی مناسب استخر با باغچه، درختان و گیاهان رعایت شود. در برخی موارد، رشد ریشه‌ی درختان می‌تواند سبب ایجاد آسیب به سازه‌های مربوطه شود؛ در نتیجه، حفظ فاصله‌ی استاندارد با درختان موجود در حیاط خانه یا ویلا، بسیار مهم و ضروری است. به علاوه، بهتر است استخر در مسیر تابش نور آفتاب قرار گیرد تا با گرم شدن آب به طور طبیعی، در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی شود. لازم به ذکر است که دمای استاندارد آب استخرهای تفریحی، باید بین 28 تا 30 درجه سانتی‌گراد و دمای هوا بین 30 تا 32 درجه باشد.

باید در اطراف استخر، فضایی برای عبور و مرور افراد در نظر گرفته شود. این فضا باید دست‌کم 2.5 متر باشد. به علاوه، برای رعایت نکات ایمنی، لازم است که محیط استخر از درون خانه یا آشپزخانه دیده شود؛ تا هنگام شناکردن افراد و به ویژه کودکان، با بروز هر اتفاق خطرآفرین، سایر افراد از آن با خبر شده و برای کمک‌رسانی اقدام نمایند.

ابعاد استخر مسکونی

همانطور که بالاتر هم گفتیم، یکی از مهمترین ضوابط طراحی استخر مسکونی، مسئله ابعاد استخر مسکونی را دربرمی‌گیرد. استخرها غالبا به شکل مستطیل طراحی می‌شوند و با توجه به این نکته، طول استخر می‌تواند بین 13 تا 50 متر در نظر گرفته شود. عرض استخر با توجه به شرایط، می‌تواند متفاوت باشد. معمولا در آپارتمان‌ها عرض استخر بین 3 تا 7 متر است که این عدد در منازل ویلایی، بین 11 تا 50 متر می‌باشد. عمق استخر مسکونی نیز دست کم یک متر است. به عبارتی، حداقل عمق استاندارد برای استخر باید به شکلی باشد که آب تا زیر چانه‌ی افراد بزرگسال را در بر گیرد. حداکثر عمق نیز 2 متر می‌باشد که البته در صورت استفاده ی حرفه‌ای از استخر، می‌توان عمق آن را تا 6 متر نیز افزایش داد. میزان عمق آب نیز با توجه به کارکرد سیستم تصفیه و سرریز استخر تعیین می‌شود.

پلان استخر خانگی

در اغلب موارد، پلان استخر خانگی به شکل مستطیل طراحی می‌شود. اما برخی مواقع، با هدف زیباسازی فضا، از اشکال گوناگون و متفاوتی برای طراحی پلان استخرها استفاده میشود. این اشکال علی‌رغم زیبایی ظاهری، برای گردش آب و تأسیسات مربوطه، مشکلاتی را ایجاد می‌نمایند. در نتیجه، بهتر است هنگام طراحی اشکال اینچنینی، به بعد فنی آن‌ها نیز توجه نمایید.

به طور کلی استخرهای مستطیلی برای شنا کردن افراد، استانداردتر هستند و با احداث آن‌ها، می‌توان از فضای موجود، به طور حداکثری استفاده نمود. استفاده از شکل مستطیلی، از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه‌تر است.

مصالح ساخت استخر

بسیار ضروری است که دیواره‌ها و کف استخر، در برابر رطوبت، عایق باشند و از نفوذ آب به سایر لایه‌ها جلوگیری شود؛ چرا که در صورت وقوع این اتفاق، مشکلات گوناگونی به وجود می‌آید و خسارات و هزینه‌های بسیاری به افراد تحمیل خواهد شد. بنابراین گفته می‌شود که استخرهای مسکونی، باید دارای سازه‌ای بتنی باشند که به روی سطحی از آرماتور و فولاد بنا شده و با لایه‌ای عایق پوشیده می‌شود.

بر اساس ضوابط طراحی استخر مسکونی، آب بندی سطوح داخلی استخر، از ضروریات احداث آن می‌باشد که باید با دقت فراوان انجام گیرد. این لایه غالبا متشکل از کاشی و سرامیک است که با رنگ‌های سیمانی یا ضد آب و رزین‌های کلرین پوشانده می‌شود. لازم به ذکر است که پوشش سطحی استخر باید به شکلی باشد که از سر خوردن شناگران جلوگیری کند و از نظر رعایت نکات ایمنی نیز مناسب باشد. به علاوه، در صورت تماس با بدن افراد، به آنها آسیب نرساند. همچنین سطوح داخلی استخر باید قابل شستشو باشد.

کنترل میزان رطوبت

بر اساس ضوابط طراحی استخر مسکونی، میزان رطوبت هوای اطراف استخر، در محیط‌های سرپوشیده، نباید از 70 درصد فراتر رود؛ چرا که در غیر این صورت، برای تأسیسات و تجهیزات استخر، مشکلاتی را ایجاد می‌نماید و حتی ممکن است برای شناگران نیز نامطلوب باشد. از این رو، استفاده از سیستم تهویه‌ی مناسب، برای به تعادل رساندن میزان رطوبت ضروری می‌باشد.

تجهیزات استخر مسکونی

همان طور که پیش‌تر گفته شد، ضروری است که فضایی مناسب برای استقرار تجهیزات استخر و عبور لوله‌های آب نیز در نظر گرفته شود. در استخرهای مسکونی نیز همانند سایر مجموعه های آبی، وجود یک سری از تجهیزات، همچون پمپ، فیلتر شنی، مبدل حرارتی و … الزامی است. بنابراین هنگام محاسبه ابعاد استخر مسکونی، می بایست فضایی را به عمق یک متر زیر سطح استخر، برای استقرار موتورخانه، در نظر گرفت.

تنظیم دمای استخر

بر اساس ضوابط طراحی استخر مسکونی، بهتر است که استخرهای روباز، در مسیر تابش نور خورشید احداث شوند، تا از انرژی گرمایی آن استفاده کنند. اما در خصوص استخرهایی که در فضای بسته قرار می‌گیرند، لازم است تا سیستمی برای گرمایش آنها تعبیه شود. گزینه‌هایی چون استفاده از رادیاتورها و انتقال دهنده‌های حرارت یا سیستم گرمایش از کف، می‌توانند با توجه به شرایط، مورد ارزیابی قرار گیرند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دمای استاندارد آب و محیط تمامی استخرهای شنا، با هر نوع کاربری، و همچنین روش‌های اصولی کاهش و افزایش دما، پیشنهاد می‌شود مقاله مربوط به دمای استخر را در وبسایت اطلس موج آبتین، مطالعه نمایید.

استفاده از روکش استخر

با نصب روکش‌ها و سرپوش‌های مناسب برای استخر و به کارگیری آن‌ها هنگامی که از استخر استفاده نمی‌شود، می‌تواند تا حد زیادی از اتلاف انرژی گرمایی جلوگیری کرده و در مصرف آن صرفه جویی نماید؛ این میزان تا 65 درصد تخمین زده می‌شود. در این صورت، تبخیر آب و مواد ضدعفونی کننده‌ی محلول در آن نیز تا حد بسیار زیادی کاهش می‌یابد. به علاوه، استفاده از سرپوش و روکش استخر‌، مانع از ورود خس و خاشاک، شاخ و برگ گیاهان، گرد و خاک و سایر آلاینده ها به درون آب شده و به حفظ پاکیزگی آن نیز کمک می‌نماید. همچنین با نصب روکش‌های مناسب، می‌توان نکات ایمنی را نیز رعایت نمود و از سقوط افراد به درون آب جلوگیری کرد.

انواع گوناگونی از روکش‌ها برای استخر موجود می‌باشد که برخی از آن‌ها به طور اتوماتیک و برخی دیگر، به شکل دستی کار می‌کنند. نمونه‌های شفاف و نیمه شفاف این روکش‌ها نیز موجود می‌باشند که هر کدام کارکردها و ویژگی‌های منحصر به خود را دارا هستند.

سرریز استخر مسکونی

برای کاهش امواج و کف‌های ایجاده شده در سطح آب و همچنین اشیائی که در آب شناور هستند، می‌توان یک سیستم سرریز برای استخر تعبیه نمود. سرریزها انواع گوناگونی دارند که با توجه به شرایط می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.

تمامی این موارد ذکر شده در خصوص ابعاد استخر مسکونی و سایر ضوابط طراحی استخر مسکونی، از جمله مواردی هستند که می‌بایست در هنگام طراحی و ساخت مجموعه‌های آبی خانگی و ویلایی، به آن‌ها توجه نمود. لازم به ذکر است که بسیاری از این موارد، علاوه بر استخرهای مسکونی، در خصوص سایر مجموعه‌های آبی، نظیر استخرهای شنای عمومی، تفریحی، ورزشی، درمانی و … نیز صدق می‌کند و به نوعی، در میان تمامی آن‌ها مشترک است.